Kώστας Kαββαθάς
EN ΛΕΥΚΩ«?Απασχολημένη καθώς ήταν με πραξικοπήματα, εθνικές συμφορές, αποστασίες,
τρίτους, τέταρτους και πέμπτους δρόμους προς τον ?τζουτζιασμό?, και με την
προσοχή της στραμμένη στα στυγερά εγκλήματα και στα αίματα των ?παραθύρων?
και στη χυδαιότητα των ριάλιτι σόου δεν έδινε καμία σημασία στα προβλήματα
που αντιμετώπιζαν καθημερινά οι πολίτες της?»
H Μηχανή του Καθηγητή Τρερλ(*)
ΞΑΠΛΩΜΕΝΗ στη φθινοπωρινή λιακάδα, ρουφώντας το φραπόγαλό της, με τις
αρίδες της απλωμένες σε τέσσερις καρέκλες και τις αθλητικές εφημερίδες
ανοιχτές, η μηχανή του καθηγητή Τρερλ αισθανόταν κουρασμένη, αλλά έως και
ευτυχισμένη.
Είχε μόλις επιστρέψει από την 1101η συγκέντρωση διαμαρτυρίας μπροστά στο
υπουργείο Οικονομικών, την 10422α μπροστά στο υπουργείο Παιδείας και την
111245η στο προαύλιο της Βουλής και σκεπτόταν ποιος θα ήταν ο επόμενός της
στόχος. Βέβαια, ο καθένας έβλεπε ότι η μηχανή δεν ήταν πια καινούρια.
Δούλευε μεν, αλλά όχι όπως τη δεκαετία του ?60, τότε που ήταν νέα και
έτοιμη να συμβάλει στην ανοικοδόμηση μιας χώρας που μόλις είχε περάσει έναν
παγκόσμιο και έναν εμφύλιο πόλεμο. Όσοι την πλησίαζαν, έβλεπαν ότι από την
εξάτμισή της έβγαινε μαύρος καπνός (σαφές δείγμα ατελούς καύσης) και ότι ο
χώρος γύρω της ήταν γεμάτος λάδια. Λάδια που έτρεχαν από παντού. Από το
στροφαλοθάλαμο, την κυλινδροκεφαλή, τις τσέπες της, τους λογαριασμούς των
ελβετικών τραπεζών, ακόμα και από το κιβώτιο ταχυτήτων. Το μόνο που
φαινόταν να λειτουργεί σωστά ήταν ο τρίτος από τους έξι κυλίνδρους της που
μερικοί έλεγαν ότι είχε φτιαχτεί σε μια χώρα που λεγόταν Αλλη Ελλάδα ?αλλά
γι? αυτό, παρακάτω.
Σήμερα μπορεί να αισθάνονταν ευτυχισμένη, αλλά αυτό μάλλον οφειλόταν στο
φραπόγαλο και στη νίκη της ομάδα της, παρά στη λαμπρή ιστορία της και στο
γεγονός ότι μόλις της είχαν αναθέσει να διοργανώσει τους Ολυμπιακούς του
2004 και είχε πρόσφατα τελειώσει (με επιτυχία) τους Παγκόσμιους Αγώνες
Στίβου.
Βέβαια και για να πούμε και του «στραβού το δίκιο» δεν είχε πέρα για πέρα
«άδικο» για τη κατάστασή της. Μετά την επανάσταση του 1821 (που ύστερα
από... 400 ολόκληρα χρόνια! αποτίναξε τον τουρκικό ζυγό) η ζωή της δεν ήταν
αυτό που θα αποκαλούσαμε «ρόδινη». Παρ? όλο που προσπάθησε να δουλέψει
σύμφωνα με τις προδιαγραφές των κατασκευαστών της (Πλάτωνας, Θουκυδίδης,
Μακρυγιάννης, Ρήγας κ.ά.) για λόγους που μάλλον έχουν να κάνουν με ένα
είδος συλλογικής ψυχονευρωτικής αστάθειας, δε φαίνεται να τα κατάφερε. Δε
βάζω το χέρι μου στη φωτιά, αλλά έχω την εντύπωση ότι από το 1830 μέχρι το
1967 (που υπέστη την τελευταία μεγάλη κρίση) η Μηχανή πέρασε πάνω από 121
πραξικοπήματα, επαναστάσεις, εθνικές καταστροφές, παγκόσμιους και εμφύλιους
πολέμους, με αποτέλεσμα να φθάσει μια στιγμή που, κυριολεκτικά, έχασε «τα
αυγά και τα πασχάλια». Επί πολλές δεκαετίες αντί να εργάζεται για το όφελος
των πολιτών της Τζουτζίας, η Μηχανή εργαζόταν αποκλειστικά για τον εαυτό
της.
Ενώ δηλαδή έπρεπε (όπως άλλωστε κάθε Μηχανή στην Ευρώπη) να φτιάχνει
γρήγορα και αποτελεσματικά δρόμους και νοσοκομεία, αεροδρόμια και τρένα,
λιμάνια και αυτοκίνητα για να αντιμετωπίσει, όπως έλεγαν μερικοί, τις
«προκλήσεις του 21ου αιώνα, τα έφτιαχνε μεν, αλλά μόνο για να τα
«κονομήσει» η ίδια. Μοναδικοί της στόχοι ήταν να αυτοβολευτεί (στο
Δημόσιο), να πάρει τις μίζες της, να κάνει τις αρπαχτές της, να αγοράσει
τις μερσεντέ της και να χτίσει τα (παράνομα) εξοχικά της σε καταπατημένα
εδάφη.
Γύρω της γινόταν ένα είδος «χαμού». Στους δρόμους των πόλεων, αλλά και στις
εθνικές οδούς οι υπήκοοί της σκοτώνονταν σαν τις μύγες εξαιτίας των
παραλείψεων και των εγκληματικών της κακοτεχνιών. Αυτοκίνητα έπεφταν σε
γκρεμούς, σε τοίχους και σε δέντρα γλιστρώντας, επί 20 ολόκληρα χρόνια και
περισσότερα, στη λευκή διαχωριστική γραμμή που υπήρχε στα δεξιά των
αποκαλούμενων «εθνικών οδών», άλλοι άφηναν την τελευταία τους πνοή στις
τάφρους που άνοιγαν οι υπηρεσίες και οι εργολάβοι της, νέα παιδιά έμεναν
ανάπηρα όταν τσακίζονταν με τα «παπιά» και τις μηχανές τους σε δρόμους με
άσφαλτο που είχε (και ακόμα έχει) σχεδόν μηδενικό συντελεστή τριβής,
ηλικιωμένοι άνθρωποι κατέληγαν σε νευρολογικές κλινικές από το θόρυβο που
έκαναν (και ακόμα κάνουν) τα αεροπλάνα που χρησιμοποιούν (όλο το 24ωρο) το
αεροδρόμιο του Ελληνικού, άλλοι κατάφευγαν στο αλκοόλ ή ακόμα χειρότερα στα
ναρκωτικά για να ξεχάσουν τις τραυματικές εμπειρίες που είχαν όταν
προσπάθησαν (και ακόμα προσπαθούν) να βάλουν έναν άνθρωπο που τραυματίστηκε
στο νοσοκομείο...
Με λίγα λόγια, ύστερα από κάποιο σημείο της σύγχρονης ιστορίας της
Τζουτζίας, η Μηχανή του Καθηγητή Τρερλ δούλευε αποκλειστικά και μόνο για
τον εαυτό της και όχι για το κοινωνικό σύνολο.
Το μόνο που την έκοφτε ήταν να εργάζεται όσο το δυνατόν λιγότερο (όπως, για
παράδειγμα, οι υπηρεσίες της Πολιτικής Αεροπορίας, που λειτουργούν τα
περιφερειακά αεροδρόμια μισή ώρα πριν και μετά την άφιξη των πτήσεων της
Τζουτζιακής Αεροπορίας), να τηρεί τις «επετηρίδες», να εξασφαλίζει τα
«κεκτημένα», να μη χάνει τα «λιπαντικά» της και να μονιμοποιεί τα
εξαρτήματά της.
Αν κάποιος της έλεγε να εργαστεί περισσότερο επειδή ένα εργοστάσιο
παραγωγής ρεύματος καταστράφηκε από φωτιά (για να προκηρυχθεί νέος
διαγωνισμός προκειμένου να «φάνε» λίγο λαδάκι τα παιδιά της) αυτή
«τραβούσε» μια απεργία τσιρίζοντας ότι την κάνει επειδή η Δημόσια
Επιχείρηση Ηλεκτροφόρων Συρμάτων ή η άλλη που, μέχρι πρόσφατα, πρόσφερε
σήματα καπνού για να «επικοινωνούν» οι πολίτες, είναι επιχειρήσεις
«στρατηγικής σημασίας» και αποτελούν «περιουσία του τζουτζιακού λαού».
Με αυτά και με (εκατομμύρια) άλλα περνούσαν οι δεκαετίες και μόνο αν κανείς
είχε την ώρα ή το κουράγιο να δει τους αριθμούς ή τις στατιστικές
καταλάβαινε σε ποια κατάσταση η Μηχανή είχε οδηγήσει τους πολίτες της
Τζουτζίας. Οι νεκροί από τα τροχαία π.χ. ξεπερνούσαν κάθε χρόνο τους 2.500
και οι τραυματίες τους 60.000, με τεράστιο οικονομικό, κοινωνικό και
ψυχολογικό κόστος και, αν και ένα μεγάλο ποσοστό από τα ατυχήματα
οφείλονταν σε παραλήψεις ή κακοτεχνίες της Μηχανής, ούτε που ίδρωνε τ? αυτί
της. Απασχολημένη καθώς ήταν με πραξικοπήματα, εθνικές συμφορές,
αποστασίες, τρίτους, τέταρτους και πέμπτους δρόμους προς τον ?τζουτζιασμό?,
και με την προσοχή της στραμμένη στα στυγερά εγκλήματα και στα αίματα των
«παραθύρων» και στη χυδαιότητα των ριάλιτι σόου, δεν έδινε καμία σημασία
στα προβλήματα που αντιμετώπιζαν καθημερινά οι πολίτες της.
Μάταια κάποιοι έλεγαν (επί 37 ολόκληρα χρόνια) τι πρέπει να γίνει για να
αντιμετωπιστούν τα τροχαία. Μάταια γίνονταν πειραματόζωα πίνοντας και
οδηγώντας για να αποδείξουν (με επιστημονικά ελεγμένο τρόπο) ότι αλκοόλ και
οδήγηση δε συμβιβάζονται.
Οι μόνοι που τους έδιναν σημασία ήταν οι αναγνώστες των ειδικών εντύπων,
μερικοί φίλοι, άντε και ένας-δύο «αρμόδιοι» της Μηχανής που είχε τ ύ χ ε ι
ν? ακούσουν για τα αλκοτέστ μας.
H ίδια η Μηχανή κοιμόταν τον ύπνο του δικαίου (ή αν δεν κοιμόταν, απεργούσε
για την υποστήριξη των «κεκτημένων» της).
Μέχρι εκείνη τη νύχτα του Αυγούστου που μια άτυχη κοπέλα παρέσυρε και
σκότωσε στην «παραλιακή» με το «γιωταχί» της δύο άτομα που διέσχιζαν
αμέριμνα τη λεωφόρο ταχείας κυκλοφορίας που περνάει μπροστά από το
χωρητικότητας 6.000 θέσεων νυχτερινό κέντρο.
Τι ήταν να γίνει αυτό το ατύχημα;
Τα «παράθυρα» της TV πήραν φωτιά. Με στεντόρεια φωνή τηλεπροφήτες και οι
τηλεδικαστές διαβεβαίωναν τους πιστούς ότι ο Αρμαγεδών βρίσκεται στις πύλες
της Τζουτζίας και ζητούσαν από τη Μηχανή να «λάβει μέτρα».
Στην αρχή εκείνη δεν έδωσε σημασία. Λαγοκοιμόταν κιόλας παρακολουθώντας τη
«Λάμψη» και σχεδιάζοντας την έξοδο στη «γραφική ταβερνούλα» στα
«ελληνικάδικα» της παραλίας και στις «χασαποταβέρνες» της Βάρης. Μετά, και
καθώς οι κραυγές μεγάλωναν, η Μηχανή σκέφτηκε ότι κάτι πρέπει να κάνει για
να μην εκτεθεί.
Μάζεψε τα καλώδιά της, ρύθμισε το αβάνς και το καρμπιρατέρ, σκούπισε τα
λάδια από τα χέρια και διαβεβαίωσε τους υπηκόους της (πολίτες ή υπήκοοι,
ανάλογα με την ώρα, την ημέρα και το έτος) ότι θα λάβει μέτρα και μάλιστα
«αυστηρά».
Και ενώ οι πολίτες περίμεναν να συλλάβει εκείνους που με τις αβλεψίες, τις
παραλείψεις, την παράβαση των νόμων και του καθήκοντος τα τελευταία 15
χρόνια οδήγησαν στο θάνατο ή απλά δολοφόνησαν περισσότερους από 36.000
Έλληνες, αυτή διέταξε να? δημεύονται τα αυτοκίνητα όσων οδηγούν μεθυσμένοι
και τα δίκυκλα που «κάνουν θόρυβο»!
Μάταια ορισμένοι φώναζαν ότι καμία Μηχανή στον κόσμο δε δημεύει την
περιουσία των πολιτών, αλλά επιβάλλει (όπως πρέπει) βαρύτατα πρόστιμα.
Εκείνη τίποτα! Επιμένοντας στο «μέτρο» της δήμευσης συνέχισε να δουλεύει
βγάζοντας από παντού καπνούς και λάδια με εξαίρεση τον τρίτο από τους έξι
κυλίνδρους που δούλευε στις 6.000 σ.α.λ.
«Μα τι συμβαίνει», αναρωτήθηκαν οι νηφάλιοι, αν και δεν ήταν δύσκολο να
διακρίνουν ότι σ? αυτό το συγκεκριμένο σημείο είχαν αναζητήσει καταφύγιο τα
καλύτερα και πλέον αποδοτικά εξαρτήματα της Μηχανής, οι Αλλοι Έλληνες στα
οποία όμως κανείς ?ακόμα? δεν έδινε σημασία.
Περαστικά σε όλους μας._Κ.Κ
(*) Χρονογράφημά μου με παρόμοιο τίτλο δημοσιεύτηκε πριν από 20 χρόνια στο
περιοδικό «Επίκαιρα». Από τότε, λίγα πράγματα έχουν αλλάξει στη Μηχανή του
Καθηγητή Τρερλ.